Kapadokya’da balon uçuşlarının ne durumda olduğunu merak edip, sıcak hava balonculuğunun pirini aradım. Pasha Balloons’un kurucu ortağı ve CEO’su Mehmet Halis Aydoğan, artık küresel bir sıcak hava balon gurubunun lideri, birisi Ürgüp’te ikisi Avrupa’da olmak üzere üç üretim merkezine sahip. Telefonla ulaştığımda Slovenya’da olduğunu, balon üretimi için ortaklık teklifi aldıklarını ancak görüşmelerin, fabrika satın alınmasıyla neticelendiğini söyledi. Geçen yıl da Almanya’da önemli bir şirketi bünyesine kattığını, dolasıyla zamanının önemli bir kısmının Avrupa’da geçtiğini anlattı.
Almanya’da sıcak hava balonu üretiminde 39 yıllık köklü bir geçmişe sahip olan Schroeder Fire Balloons, artık bir Türk şirketinin bünyesinde faaliyet gösteriyor. Bu yıl da Slovenya’dan gelen teklif üzerine buradaki bir şirket satın alınmış.
Tanıdığım Halis Aydoğan, idealist, özellikle de ülkesi menfaatine ise kafasına koyduğunu her türlü çabayı göstererek yapan birisi. Çok değil 7-8 yıl önce balon temininde Türkiye’ye sorun çıkaran ülkeler vardı. Üretim aşamasına geçildiğinde ise balon üretimi için gerekli olan hammadde malzemelerinin tedarikinde yokuşa süren küresel şirketler oldu. Bütün bunlar canını sıkıyordu. Ama hedefi belli, planları hazırdı. Kafası da netti. Bu sebeple çok kısa sürede “Pasha Balloons” markasını Avrupa’ya uçurup grubunu küresel bir güç haline dönüştürdü.
Pasha Balloons’un küresel ölçekte balon üreten bir markaya dönüşmesinin arkasındaki hikâye kadar, Avrupa’ya açılmasında, AB sınırları içinde üretim yapmasına giden yolda da benzer motive edici, yaşanmış detaylar var.
Aydoğan’ı ilk tanıdığımda balonları vardı, uçuruyordu, ama asıl hedefe balonları işletirken ve yenilerini temin etmeye çalışırken yaşadığı sorunları aşmaktı. Ve yola koyuldu.
Türkiye’nin ilk ve tek yerli sıcak hava balonu üreticisi olan Pasha Balloons, kısa sürede hem yerel pazarda liderliğe hem de global ölçekte büyük başarılara ulaşarak havacılık sektöründe önemli bir konuma geldi. 2018 yılında yola çıkan firma, kısa süre içinde dünyanın dört bir yanına “Made in Türkiye” imzasıyla balonlarını ihraç edecek noktaya ulaştı.
Pasha Balloons’un kurucu ortağı ve CEO’su Mehmet Halis Aydoğan, yerli mühendislik gücüyle, sertifikalı ve yüksek performanslı sıcak hava balonları üretip, yalnızca ülkemizde değil, tüm dünyada şirketini rekabetçi bir oyuncu haline getirdi.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden (SHGM) gerekli olan sertifikaları aldı;
Ayrıca Mart 2025’te de yakıt sistemleri için T99, T88 ve T77 modellerini de sertifikalarını alarak Pasha Balloons markasını tam entegre balon üreticisi konumuna getirdi.
Halihazırda insan taşıyan bir hava aracı için gerekli olan bu sertifikalarla Türkiye’nin ilk ve tek yerli balon üreticisi konumunda. Ülkemizde insansız hava araçları (İHA) ve askeri hava araçları haricinde İHA ihracatı henüz olmadığından bu sertifikalar sıcak hava balon ihracatı için hayati önem taşıyor. Bu sertifikalara rağmen de bazı ülkelere ihracat yapmada çeşitli bahanelerle engel çıkardığı için Avrupa’da üretimi gündemine aldı.
Ancak, onu da başarıları sebebiyle Avrupa’da gündemine alanlar vardı. Ortak balon üretimi yapmayı teklif eden şirketler karşısına çıkınca da hızla bu yolda ilerledi. Böylece Slovenya ve Almanya yatırımlar yaptı. Balon üretimini üç farklı ülkede yapmaya başladı.
Slovenya’daki ikinci üretim tesisi geçen yıl devreye girdi. Akabinde Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (European Union Aviation Safety Agency – EASA) tarafından yayınlanan EASA.BA.016 tip sertifikası ile Avrupa Birliği pazarında önemli bir başarıya imza attı. 2024 yılı Pasha Balloons için yalnızca üretim ve ihracatta değil, aynı zamanda uluslararası stratejik büyümede de önemli bir dönüm noktası oldu.
Almanya’da sıcak hava balonu üretiminde 39 yıllık köklü bir geçmişe sahip olan Schroeder Fire Balloons firmasının tamamen satın aldı ve grubun bir parçası haline getirdi. Bu birleşmeyle Türk şirketinin Avrupa pazarındaki etki alanını genişledi. Üretim altyapısı çeşitlendi ve sertifikasyon kabiliyetleri güçlendi.
Bu stratejik adımların neden atıldığını biraz daha açmak gerekir. Pasha Balloons, Türkiye’de SHGM tarafından onaylı tip sertifikalara sahip olmasına rağmen, AB ülkelerine satış gerçekleştirmek için EASA tip sertifikasına sahip bir üretim tesisine ihtiyaç duyuyordu. Schroeder Fire Balloons’un halihazırda sahip olduğu EASA tip sertifikası, bu birleşme ile birlikte Pasha Balloons’un portföyüne geçti.
Böylece Pasha Ballons, EASA’ya bağlı 30’dan fazla ülkede satış, teknik destek ve bakım faaliyetlerini doğrudan yürütebilir hale geldi. 39 yıllık şirketin deneyim ve teknik mirasına da sahip oldu.
Alman şirket yılda yaklaşık 400 adet sıcak hava balonunun bakımını yapıyor olması da ayrı bir değer. Bu birleşmeyle sadece ürün gamını değil, aynı zamanda servis ve bakım alanındaki kapasite de ciddi şekilde genişletilmiş oldu.
Böylece grup bünyesinde iki markayı paralel biçimde yaşatacak “ikili marka stratejisi” benimsenmiş.
Schroeder Fire Balloons’un satın alınması, Pasha Balloons’un sadece kapasitesini değil, kendi mühendislik gücünü de dünya çapında yaymasını sağlayacak. Avrupa, Amerika, Asya ve Orta Doğu pazarlarında önemli oyuncu haline geldi. Zaten bu stratejilerle global rekabette önemli bir stratejik avantaj elde etmesi rakamlara da yansımış.
Şirket, 2024’te 11 ülkeye satış yaparak, ihracatını bir önceki yıla göre %700 oranında artırmış. Toplam ihracat cirosu yaklaşık olarak 70 milyon TL’ye ulaşmış. Bir sıcak hava balonunu gözlerinizin önüne getirin ve vereceğim şu detaylarla birlikte canlandırın. Şirket bugüne kadar: 192 kubbe, 178 sepet, 587 ısıtıcı sistemi (burner), 161 yakıt tankı üretmiş.
İhracatını ise başta Mısır, Azerbaycan, Gana, Ruanda, Katar, Güney Kore, Tanzanya, Umman, Meksika, Ürdün ve Japonya olmak üzere 11 farklı ülkeye yapmış. Türkiye pazarında ise %70 üzerindeki pay ile lider. Artık yerli balon operatörlerinin de ilk tercihi haline gelmiş.
Şirket bu adımlar artık bir havacılık grubuna dönüşmüş durumda. Pasha Balloons Grubu;Türkiye-Ürgüp, Slovenya-Murska Sobota ve Almanya-Trier’de olmak üzere üç farklı ülkedeki aktif üretim merkezi bulunuyor. Yılda 120 adedin üzerinde, çeşitli sınıflarda sıcak hava balonu üretim kapasitesine sahip.
Slovenya’nın Murska Sobota şehrindeki fabrika için 2025 yılında EASA Tip Sertifikası (EASA.BA.016) alan Pasha Ballons, buradan da AB pazarına doğrudan girmiş durumda.
Dünya dördüncüsü
Pasha Balloons’un bu seneki hedefi ihracatını %200 seviyesinde artırarak, kapasitesini üç ülkedeki fabrikalarda yıllık 120 balon seviyesine çıkarmak. Şirket halihazırda dünyada dördüncü büyük üretici, ilk 3 sıcak hava balonu üreticisinden biri olmak.
Kapadokya’dan dünyaya
Kapadokya’nın simgesi haline gelen sıcak hava balonculuğu, böylece bu bölgeden doğan küresel bir markaya dönüşmüş durumda. Ülkemiz ekonomisine, turizme, bundan daha güzel bir katkı olabilir mi? Halis Aydoğan’ı tüm bu emekleri ve vizyonu için tebrik etmek gerekiyor.
Evet, artık gökyüzünde bir Türk markası daha var…
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
Yazarın Diğer Yazıları
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
