Boeing 737 MAX’lerde sorun nedir?

Çin Sivil Havacılık Kurumu, ülkedeki havayolu şirketlerine Etiyopya’da 157 kişinin öldüğü uçak kazasında düşen Boeing 737 MAX’lerin seferlerde kullanılmaması talimatı verdi. Benzer durdurma kararı Cayman Airways (Cayman Adaları) ve Etiyopya tarafından da verildi. Şimdi gözler filosunda Boeing 737 MAX olan havayollarına çevrildi. Türkiye merkezli Türk Hava Yolları ve Corendon’un filosunda 737 MAX’ler yer alıyor.

Etiyopya Havayolları’na ait aynı model uçak kaltıktan beş dakika kadar sonra düşmüş ve uçaktaki 157 kişinin tamamı ölmüştü. Bu, son beş ayda Boeing 737 MAX 8’in karıştığı ikinci uçak kazası oldu. İlk kaza ise geçen Ekim ayında Lion Air uçağının düşmesinin ardından yaşanmıştı.

Lion Air uçağı da, kalkıştan kısa süre sonra irtifa kaybetmiş ve uçaktaki 189 kişi ölmüştü.

Çin Sivil Havacılık Kurumu’ndan yapılan yazılı açıklamada “Her iki kazanın da yeni teslim edilen Boeing 737 MAX 8 modeli uçakla yaşanması ve kalkış aşamasında düşmeleri bir derece benzerlik arz ediyor” denildi.

Yasaktan etkilenecek firmalar arasında Air China, China Eastern Havayolları ve China Southern Havayolları bulunuyor.

2017’de hizmete girdi

2017’den itibaren sefer yapan 737 MAX’ler görece yeni bir uçak. İmalatçı Boeing, Etiyopya’daki kazadan sonra “çok üzgün olduklarını” açıklamış ve soruşturma için bir teknik yardım ekibi gönderdiklerini belirtmişti.

Geçen Ekim ayındaki Lion Air kazasının ardından yapılan soruşturmada, pilotların Boeing 737 MAX modelindeki yeni bir özellik olan, motorun durmasını önleyen otomatik sistemle sorun yaşadıklarını söylemişlerdi. Pilotların çabalarına karşın, sistemin uçağın burnunu aşağı çektiği kaydedilmişti.

Ekim ayındaki kazanın ardından, Boeing havayollarına acil bir uyarıda bulunmuş ve sistemdeki soruna dikkat çekmişti.

Reuters’a göre, şirketin bu sorunu gidermek için uçağın bilgisayar yazılımına bir yama yapması bekleniyor.

Associated Press’e konuşan havacılık güvenliği uzmanı ve eski pilot Andrew Blackie ise, “Yeni sistemin pilotlara iyi bir şekilde izah edilmemiş olabileceğini” söyledi. Blackie, “Havacılık tarihine bakarsanız, yeni bir uçak kullanıma girdiğinde, kaza oranlarında bir artış olması çok nadir görülen bir durum değil” dedi.

THY 40 adet sipariş verdi

Ancak Etiyopya Havayolları uçağıyla ilgili soruşturma daha çok erken aşamada ve uçakta böyle bir sorun yaşanıp yaşanmadığı bilinmiyor. Havacılık uzmanları, başka bir teknik sorun ya da insan hatası ihtimalinin bu aşamada gözardı edilemeyeceğini vurguluyor.

Boeing’in internet sitesinde verilen bilgiye göre, Türk Hava Yolları’nın 75 adet 737 MAX siparişi bulunuyor. Halen Türk Hava Yolları’nın filosunda 11 adet 737 MAX 8, 1 adet 737 MAX 9 yer alıyor. Ayrıca Antalya merkezli Corendon Havayolları da 1 adet 737 MAX 8 ile operasyon yapıyor.

Türk Hava Yolları ile Alman Lufthansa’nın ortaklığında kurulan SunExpress’in de 25 adet Boeing MAX siparişi bulunuyor.

Şimdi ne olacak?

Etiyopya makamlarının önderlik edeceği soruşturmaya Boeing’ten ve ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu’ndan uzman ekipler katılacak.

Çin Sivil Havacılık kurumu, havayollarının Boeing jetlerle uçmasına ne zaman izin verileceğinin daha sonra açıklanacağını bildirdi.

Aynı uçağı kullanan bazı Kuzey Amerikalı havayolu şirketi de, soruşturmayı izlediklerini bildirdi. Southwest Havayolları’nın filosunda 31, American Airlines ve Air Canada’nın da 24 Boeing 737 MAX 8 bulunuyor.

Boeing 737 MAX Teknik Özellikler