Bölgesel havalimanlarının geleceği Dalaman’da konuşuldu

YDA Dalaman Havalimanı’nın ev sahipliği yaptığı ACI EUROPE’un yıllık Bölgesel Havalimanları Konferansı ve Sergisi Dalaman’da başladı. Etkinlikte Türkiye’nin bölgesel havalimanlarının potansiyelini ortaya çıkarmadaki rolü de konuşuldu.

Avrupa’nın bölgesel havalimanları ve iş ortakları bugün YDA Dalaman Havalimanı’nın ev sahipliği yaptığı ACI EUROPE’un yıllık Bölgesel Havalimanları Konferansı ve Sergisi için Dalaman’da bir araya geldi. Etkinlik, ticaret koşullarını gözden geçirme ve varoluşsal ekonomik ve politik zorluklarla karşı karşıya olan bölgesel havalimanı pazarını ortaya koyma fırsatı sunuyor. ACI EUROPE, bu zorlukların ele alınmasının hem uyumu hem de rekabeti korumak için elzem olacağı konusunda uyarıyor.

Yeni trafik gerçekleri benzeri görülmemiş rekabetçi baskılara yol açıyor

ACI EUROPE’tan yapılan açıklamada, daha büyük bölgesel havalimanlarındaki yolcu trafiğinin pandemi öncesi seviyelerin (2019) yüzde 11,7 üzerinde seyrederken ve dolayısıyla havalimanı sektörünün diğer tüm segmentlerinden daha iyi performans gösterirken, daha küçük bölgesel havalimanlarında hacimlerin çöktüğü ve 2019’un yüde 35,1 altında kalmaya devam ettiği belirtildi.

Bunun, Avrupa havacılık pazarında hem talebi hem de arzı etkileyen büyük yapısal değişimleri yansıttığı ifade edildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Torino Havalimanı CEO’su ve ACI EUROPE Bölgesel Havalimanları Forumu Başkanı Andrea Andorno şunları söyledi:

“Pandemi sonrası piyasa gerçekliği, bölgesel havalimanları için çok sert bir gerçektir; mevcut Avrupa senaryosunda önemli bir büyüme elde etmek için giderek daha fazla düşük maliyetli taşıyıcılara güvenmektedir. Bu havayolları bölgesel hava bağlantısını geliştirmek, turizm çeşitliliğini desteklemek ve Avrupalıları bir araya getirmek için olmazsa olmaz hale gelirken, aynı zamanda bölgesel havalimanlarına maliyet azaltmaları için olağanüstü bir baskı da yapmaktadırlar.”

Finansal uygunluk, bağlantı ve politika zorlukları

ACI EUROPE’den yapılan açıklamaya göre, yeni piyasa gerçekleri, birçok küçük bölgesel havalimanının zarar etmemesini giderek daha da zorlaştırıyor. Bunlar, yüksek sabit maliyetler, ölçek ekonomisi eksikliği ve yüksek trafik mevsimselliği gibi, her zaman finansal uygulanabilirliklerini etkileyen yapısal faktörleri daha da kötüleştiriyor. Maliyetler enflasyonist baskılar nedeniyle artmaya devam ederken, havalimanı ücretleri 2019’dan bu yana gerçek anlamda azaldı ve daha küçük bölgesel havalimanları için yüzde 12,1 ve daha büyük olanlar için yüzde 5,9 düştü.

“Bölgesel havalimanlarının yolcu trafiği 2050’ye kadar yüzde 20 azalacak”

Etkinlikte konuşan ACI EUROPE Genel Müdürü Olivier Jankovec, “Geleceğe bakıldığında, AB ve İngiltere iklim düzenlemelerinin hava ücretleri ve talebi üzerindeki beklenen etkisi göz önüne alındığında, bu finansal zorluklar daha da kötüleşecek. Bağımsız çalışmalar, düşük maliyetli havayollarına güvenen daha küçük bölgesel havalimanlarının en çok etkileneceklerini ve yolcu trafiğinin 2050 yılına kadar yüzde 20’ye kadar azalacağını gösterdi. Bu, bölgesel topluluklarımız için bağlantının büyük ölçüde bozulmasına, doğrudan uyum ve bölgesel eşitliğe zarar verecek ve bunun ötesinde, bölgesel havalimanları şu anda Avrupa’nın hava bağlantısının yüzde 35’ini oluşturduğundan Avrupa’nın rekabet gücünü zayıflatacak” değerlendirmesinde bulundu.

Jankovec, bunun 4 temel önceliğe odaklanan acil bir AB politika sıfırlaması gerektirdiği konusunda ısrarcı oldu:

1. 2027’den sonra daha küçük bölgesel havalimanları için işletme yardımını güvence altına almak. AB Havacılık Devlet Yardımı Yönergelerinin revizyonu, daha küçük bölgesel havalimanlarının 2027’den sonra da işletme yardımı almaya devam edebilmeleri için hayati önem taşıyan yeteneklerini korumalıdır. Bu, yalnızca uyum için değil, aynı zamanda Tek Pazar’ı korumak ve AB’nin rekabet gündemini ilerletmek için de stratejik bir gerekliliktir.
2. Güçlü bir AB Sürdürülebilir Ulaşım Yatırım Planı sunmak. Yaklaşan Plan, havalimanlarında elektrifikasyon ve yenilenebilir enerji entegrasyonu için AB mali desteğinin yanı sıra, bir kitap ve talep mekanizması, havacılık ETS gelirlerinin karbonsuzlaştırma için ayrılması ve ETS kapsamında artırılmış SAF ödenekleri de dahil olmak üzere etkili bir AB SAF Endüstriyel politikası sunmalıdır.
3. Ulusal havacılık vergilerinin kaldırılması. Havacılığı sektöre özgü vergilerle hedeflemek, hava taşımacılığının son derece yararlı sosyal ve ekonomik katkılarına zarar verir; araştırmalar, bağlantıdaki her yüzde 10’luk artışın kişi başına düşen GSYİH’yi yüzde 0,5 artırdığını ve aynı zamanda çok çeşitli sosyal hedefleri desteklediğini doğrulamaktadır.
4. Açık Semalar Anlaşmalarının korunması ve daha da geliştirilmesi.

Türkiye’nin bölgesel havalimanlarının potansiyelini ortaya çıkarmadaki anahtar rolü

Son olarak, Jankovec, ACI EUROPE’un Türkiye’nin, Türk bölgesel havalimanlarının ülkenin 2023 Turizm Stratejisi’ne ve ekonomik dayanıklılığına ve gelişimine katkıda bulunma yeteneğini korumak ve daha da artırmak için havacılık politikalarından bazılarını gözden geçirmesi çağrısını yineledi. Bunun için şunların gerekli olduğunu belirtti:

• Yabancı havayollarının ülkeye uçma yeteneği konusunda daha liberal bir yaklaşım. Pazar erişimi ve trafik hakları üzerindeki eski kısıtlamalar kaldırılmalıdır.
• Havalimanlarının enflasyonist baskıları ve yatırım maliyetlerini kullanıcı ücretlerine yansıtmalarına izin verilmesi.

“Bölgesel havalimanları yerel ekonomilere önemli bir değer katar”

Etkinlikte konuşan YDA Dalaman Havalimanı CEO’su Yiğit LAÇİN ise şunları söyledi:

“Bölgesel havalimanları, Türkiye’deki yerel bölgeler için ekonomik büyümenin ve gelişmiş hava bağlantısının temel itici güçleridir. Sadece büyük şehirleri birbirine bağlamakla kalmaz, aynı zamanda yeterince hizmet alamayan bölgelere küresel pazarlara erişim sağlarlar. Ticari faaliyetleri destekleyerek, turizmi teşvik ederek ve iş yaratarak bölgesel havalimanları yerel ekonomilere önemli bir değer katar. Ancak bölgesel havalimanları, yüksek işletme maliyetleri, yetenekli kişileri çekmede zorluk, ileri teknolojilere yatırım ihtiyacı ve hava bağlantısı kısıtlamaları gibi belirgin zorluklarla karşı karşıyadır. Bu nedenle hedefli hükümet desteği çok önemlidir. Doğru destekle bölgesel havalimanları daha geniş ekonomiye güçlü katkılar sunmaya ve toplumsal refahı artırmaya devam edebilir.”