Güntay Şimşek
gsimsek@htgazete.com.tr
Uçaklarla yapılan seyahatleri farklı kılan kabinde içindeki sunumlar, kültürler, ağırlamalar ve hizmet çeşitliliğidir. İster bir hava yolunun uçağında farklı sınıflarda gökyüzünde olun, isterse aynı model uçakla farklı bir havayollarıyla menzilinize doğru yol alın kesinlikle yaşayacağınız deneyim farklı olacaktır.
Airbus veya Boeing’in çift koridorlu modellerinden birisiyle, 8-9 saatlik bir uçuşun gidişini bir havayoluyla, aynı güzergâhın dönüşünü de farklı havayoluyla yaptığınızda bile ilginç gözlemeleriniz ve tecrübeleriniz olabilir. Kendi deneyimlerimden hareketle şöyle izah edeyim. Bazı havayollarının ekonomi sınıfları, bazı havayollarının business bölümlerinden daha iyi olabiliyor. 1970’ten bu yana uçakların hızı değişmedi, ama havayolları kabin içini çok geliştirdiler. Günümüzde kabin içindeki rekabetin öncülerinden birisi Türk Hava Yolları.
Havayolları yolcularını first, business, ekonomi sınıflarında ve son dönemlerde ise ara sınıf olarak ‘premium ekonomi’de ağırlıyor. Tabi hizmet türlerine göre ödenen rakamın karşılığı da yolculara uçuş öncesinde yerde sunulmaya başlıyor. Şirketler daha fazla geliri üst sınıflardan sağlıyor. Yenilikler, farklılıklar, değişimler ve doğal olarak rekabette yine üst sınıflarda yoğun oluyor. Yolcular da havayollarının hizmet ve maliyet detaylarıyla bütçesini karşılaştırıp, uçmak istediği sınıfı tercih ediyor.
Bayrak taşıyıcımız Türk Hava Yolları (THY) iki sınıfta; business ve ekonomi olarak yolcularına hizmet veriyor. THY’nin business class uçuşlarıyla oluşturduğu farklılık ve son yıllarda topladığı ödüllerle de rakiplerinin bir adım önünde. Rekabette THY’yi üstün kılan business class uçuşlar şüphesiz diğer havayollarını kıskandırıyor. Ancak hem THY’nin hem diğer havayollarının business class uçuşlarını aynı kabin içinde olan ekonomi yolcuları da meraka ediyor, kıskanıyor. Bazen bana da yolcular sorduğu oluyor; Business class ile ekonomi arasında koltuk ve yemekten farklı ne var?
Bazı havayollarında bir üst sınıfla olan farklılıklar çok belirgindir ve bilinir. Batılı bir çok havayolu böyledir. THY’de ise uçuşu biraz deneyimlemek gerekiyor. Tabi bu durum bazen kabin personeline göre iniş-çıkışlar da gösterebilir. Gidişiniz 100, dönüşünüz ise 10 puanlık bir hizmetle neticelenebilir. Ancak THY’nin business class uçuşlarında ilginç özellikler, ayrışan farklılıklar var. THY hem Batılı, hem Doğulu özellikler taşıyor. Kabin içi hizmette Doğu tarafı ağırken, standartları yakalamada Batı’yı takip ediyor. THY ile uçuşlarımdaki gözlemlerim ve Güntay Şimşek olarak tecrübelerimden hareketle THY’nin business uçuşlarını öne çıkaran, ekonomi sınıf yolcularını da merakta bırakan 6 farklılığını yazdım.
1) Özel yolcu salonu farkı
Business yolcular, ekonomi sınıfına göre THY’nin özel yolcu salonlarından uçuş öncesi faydalanabiliyorlar. Hem iki sınıf arasındaki ilk farklılık böylece yerde başlıyor. Ayrı kontuardan bilet işlemi yaptırma detayı artık her havayolunda standart. Ama THY’nin Atatürk Havalimanı’ndaki lounge hizmeti küresel ölçekte dikkat çeken farklı bir konsept. Şimdi aynı konseptin çok daha gelişmişi ve İstanbul Havalimanı’nda hizmete girecek. Asıl farklılık o zaman ortaya çıkacak.
THY’nin ikram şirketi Turkish Do&Co’nun hazırladığı lezzetler bu salonunun havasını farklılaştırıyor. Hatta yolculuğun keyifli başlamasına vesile oluyor. Bazı yolcuların uçuştan 4-5 saat önce gidip dinlendiğini biliyorum. Özellikle transit yolcuların ilgi gösterdiği duşlar, özel dinlenme odaları yeni havalimanında kategorik çeşitliliğini artırarak hizmet kalitesini de yukarı çekecek. Ekonomi uçanların ilk kıskandığı yer de kontuarı saymazsak özel yolcu salonu. Bu durum aynı uçakla, farklı sınıfta seyahat eden arkadaşlar arasında takılma konusu bile oluyor.
Çözüm: Uygun bir mekan bulun, uçuşa kadar keyfinize bakın.
2) Gümüş tepside ‘welcome drink’
Uçağa bindiniz, yerinize de oturdunuz. Tek koridorlu uçakla seyahat edecekseniz. Ön kapıdan binen ekonomi yolcuları business koltukları arasından süzülüp giderken sakın sizi “taze sıkılmış portakal suyu” içerken görmesin. Uçakta yerini alan yolcuya ilk sunulan o ikram ‘Welcome Drink’ yani ‘Hoş Geldiniz İçeceği’ gümüş tepside su, portakal suyu, limonata, ve ahududu suyu ikramıdır. Sadece business sınıfında uçan yolculara yapılıyor. Bu ikram uçak kalkmadan önce başladığı için ekonomi uçan yolcular ön kapıdan uçağa bindiklerinde bu durumu fark edebiliyorlar ve bazen hoş bir durumda olmuyor. Uçuşlarda yiyecek-içecek servisi esnasında business ile ekonomi bölümü arasına çekilen perde de tepki çeken unsurlardan birisi. Ama çözümü olacak bir durumda değil. Gümüş tepsi ve perde farklılığı devam edecek.
3) Dış sesi önleyici kulaklıklar
Uçakta kaliteli, özellikli bir kulaklık çok önemli. Her iki sınıfta uçanların da anlayabileceği önemli bir farktır. Bu fark uzun uçuşlarda daha çok ön plana çıkıyor. Zira mesafe uzadıkça uçağın içindeki gürültünün seviyesi de artar, bazen 105 desibele kadar çıkabilir. Bu gürültü ise çok rahatsız edici bir hal alabiliyor. THY’nin uzun uçuşlarda, geniş gövdeli uçaklarda business yolcularına sunduğu Denonmarka, gürültü kesme özelliği olan kulaklık seyahatin kalitesine ciddi katkı sunuyor. Yolcuları da farklı hissettiriyor. Ekonomi bölümünde ise gürültü engelleyici olmayan basit kulaklıklar servis ediliyor. Gürültü kesen kulaklıkların yolculukta sağladığı avantajları bilen ekonomi yolcuları da zaten kendi kulaklarıyla seyahat ediyor. Bazı havayollarının first class bölümünde sunuluna gürültü kesici kulaklıklar, sadece THY ekonomi yolcularının değil, başka havayollarının business class’ında seyahat edenlerin de kıskandığı bir hizmet.
4) Geniş alan ve tam yatar koltuk
Uçaklarda koltuk aralığı, diz mesafesi ekonomi sınıflarının en önemli handikabıdır. Uzun boylu ve kilolu yolcuların en çok önemsediği uçak içi konforunun başında gelen durumdur. Ekonomi uçuşu yapan yolcular, ön kapıdan uçağa bindiklerinde business koltuklarının diz mesafesi ve yatağa dönüşen koltukları kıskanmadan yapamazlar. Bazı havayolları de tam yatmayan business koltukları sebebiyle yolcusunu rakibine kaptırdığı için kıskanır. Ayrıca businessta koltuklar arası geniş alan ve ekonomideki diz mesafenin darlığı bazı takıntılı yolcuların moralini bozabiliyor.
5) Tuvaletlerde sınıf farkı
Uçakların tipine ve havayollarının da talebini göre tuvalet sayısı farklılık arz ediyor. Genel bir kuralı da yok. Genelde dar gövde uçaklarda business sınıfında tek tuvalet ekonomide ise iki veya üç tuvalet bulunuyor. Geniş gövde uçaklarda business sınıfında üç tuvalet ekonomi sınıfında ise yedi tuvalet bulunuyor. Tuvaletleri tasarımı, genişliği ve darlığı uçak tiplerine göre değişiklik gösteriyor. Business bölümünde tuvaletlerde genelde biraz daha geniş, yoğunluğun az olmasının etkisiyle tabi olarak daha temiz oluyor. Fakat ekonomi sınıfında uçan yolcuların daha kalabalık olması, kişi başına düşen oranı yükseltiyor. Business sınıfında tuvalette sıra beklemiyorsunuz, fakat ekonomide zaman zaman kuyruklar olabiliyor. Ekonomi sınıfında uçtuğu halde business tuvaletini kullanmak isteyenlerle bazı durumlarda kabin personelinin tartışmaları da söz konusu olabiliyor.
6) Çeşit çeşit yemek bu ne demek?
Servis sayısı, çeşitliliği, sunumu ile yiyecek ve içecek arasındaki kalite farkı ekonomi uçanları, business yolculara karşı havada kıskandırıyor. Bazen uçuş rotasına göre de business sınıfında et, tavuk, somon servis edilirken, ekonomide tavuk ve makarna ikram ediliyor. Doğal olarak tabakların genişliği, kalitesi, sunumu da çok farklılık gösteriyor. En önemli kıskanma durumu ise business sınıfı yolcusunun yemeğini istediği zaman, ekonomidekilerin ise sadece servis zamanında yemek yiyebiliyor olması. Zira ekonomi uçanların servis zamanında uyuyakalması yemeği kaçırması anlamına geliyor. Business sınıfında ise snack servis denilen açık büfe ve özel atıştırmalık servisi bulunuyor. Ve uçuşun her saatinde meyve, sebze, cips, kuruyemiş gibi yiyecekler sunuluyor. Ayrıca businessta yolcu başına düşen kabin memuru sayısıyla, ekonominin sayısı da doğal olarak farklı. Ekonomide uçanların bazen uygun fırsatları yakalayıp business tecrübesi yaşayarak meraklarını gidermeleri en doğrusu. Böylece ekonomide business gibi uçmanın yollarını daha rahat keşfedebilirler.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.